Kol/kol delegaci , kol. Prezesie . 42 Zjazd Krajowy Delegatów ZNP przypada w szczególnym momencie. Wiele odniesień historycznych takich jak 160 rocznica urodzin Stanisława Nowaka , twórcy ZNP czy 80 rocznica powołania Tajnej Organizacji Nauczycielskiej, zachęca do spojrzenia na obecną sytuację Związku z pewnej perspektywy.
Wielu z nas dostrzega , że znajdujemy się na kolejnym „zakręcie historii”.
Ostatnia kadencja , którą można nazwać kadencja walki , spowodowała ,że jesteśmy mocno poobijani ale tez zahartowani. Próbowaliśmy powstrzymać reformę edukacji , którą oceniliśmy jako zbędna i przeprowadzaną zbyt pospiesznie. Spośród wielu innych działań warto tu przypomnieć największą z manifestacji , którą kiedykolwiek zorganizował ZNP kiedy w listopadzie 2017 r. na ulice Warszawy wyszło ok 50 tyś. osób.
Nie udało się obronić gimnazjów, ale czy mogliśmy zostawić nasze koleżanki i kolegów z tych placówek samych sobie? Tego nie wolno było zrobić bo my rozumiemy co oznacza słowo solidarność zawodowa.
Rok 2019 to rok największego w historii Polski strajku w oświacie. Wielu, również naszych członków krytykuje nas dzisiaj , że zaczęliśmy strajk, który spowodował wielkie straty finansowe strajkujących i nie przyniósł oczekiwanych efektów. Przypomnijmy sobie jednak co w kwietniu mówili wszyscy pracownicy : „jeśli nie teraz to kiedy”.
Wspominam te dwa wielkie wydarzenia minionej kadencji po to by postawić tezę, że choć były one niezwykle ważne to nie one zaważą na przyszłości Związku.
Moim zdaniem strategiczne zagrożenia z jakimi przyjdzie się zmierzyć nowym władzom ZNP to: system finansowania oświaty i wiek naszych członków.
Obecny system finansowania oświaty oparty na subwencjonowaniu zadań oświatowych w oparciu o jednego ucznia wyczerpuje swoją formułę. Widać wyraźnie, że Rząd RP ogranicza swój udział w finansowaniu w postaci subwencji , a samorządy w większości nie mogą lub nie chcą wziąć zwiększonych obciążeń finansowych na siebie. W przyszłym roku zapewne zderzymy się jako ZNP ze zjawiskami, których symptomy już widać w niektórych samorządach : wypowiadaniem układów zbiorowych, ograniczaniem zatrudnienia w administracji i obsłudze, zerowym dodatkiem motywacyjnym , nie wypłacaniem nagród lub uposażeń.
Z czasem dojdzie wśród samorządowców do głosu przećwiczony już pomysł przekazywania szkół do prowadzenia innym podmiotom. A przypomnę, że ustawowo jest to dozwolone i w tym momencie zależy tylko i wyłącznie od dobrej lub złej woli kuratorów oświaty.
Drugie poważne zagrożenie, to wiek naszych członków. Mamy maksymalnie 10 lat , żeby przekonać do ZNP młodych nauczycieli i pracowników oświaty. Już w tej kadencji wiele naszych koleżanek i kolegów osiągnie wiek emerytalny lub prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. Pytanie czy zastąpią ich młodsi pracownicy, bo jakkolwiek bardzo cenię związkowców emerytów to ZNP jest związkiem pracowników oświaty.
Odpowiedzią na wymienione zagrożenia powinna być inicjatywa ZNP w zakresie zbudowania nowego systemu finansowania oświaty opartego na dotowaniu wynagrodzeń nauczycielskich i powiązaniu ich z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce narodowej. Ustawa o dotacjach leży w zamrażarce sejmowej. Mam nadzieję , że projekt inicjatywy obywatelskiej o powiązaniu wynagrodzeń z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce narodowej stanie się owocem obrad Zjazdu. Warto też moim zdaniem zastanowić się nad projektem ustawy o minimalnym poziomie finansowania edukacji w odniesieniu do PKB
Trzeba wyjść z tym pozytywnym przekazem nie tylko do polityków, ale też do społeczeństwa.
Jak przyciągnąć młodych do Związku, jak uczynić by stał się dla nich atrakcyjny?.
Spośród wielu odpowiedzi chciałbym zwrócić uwagę na jedną. Element socjalny. Skoro tak wielu pyta co ja będę miał z przynależności do ZNP to zastanówmy się co możemy zaoferować. Wydaje się, że dobrze byłoby przygotować strategię rozwoju gospodarczego Związku. Mamy przecież użyteczne narzędzie jakim są OUPiSy. Nowe władze związkowe powinny znaleźć sposoby, aby zaktywizować ich działalność również z pożytkiem dla przeciętnego członka ZNP.
Na koniec , mamy wszelkie przesłanki, aby wielki projekt, który rozpoczął się 114 lat temu a nazywa się Związek Nauczycielstwa Polskiego kontynuować z sukcesem.
Zrzeszamy blisko 200 tys członków, posiadamy znaczącą bazę gospodarczą trzeba teraz opracować strategię rozwoju , która pozwoli zbudować związek na miarę XXI w.